In 2012 stond de tenstoonstelling ‘Dutch Design, Huis van Oranje’ in Slot Oranienbaum (Duitsland) gepland. Een grootse tentoonstelling waar in 50 historische kamers ongeveer 400 werken van meer dan 150 Nederlandse ontwerpers werden tentoongesteld, gecombineerd met archiefstukken uit het Koninklijk Huisarchief uit Den Haag.
Nieuwsgierig geworden naar deze plek ben ik in het voorjaar van 2011 samen Rolf Bruggink en Gemma van Bekkum, onderweg naar Berlijn, naar Oranienbaum afgereisd. We bezochten het Slot, toen nog helemaal leeg en in renovatie.
Al fantaserend leek het ons erg leuk een extra spontane tentoonstelling aan het grootse geheel toe te voegen. Een tentoonstelling met het thema hergebruik en transformatie, een actueel thema dat ons alledrie erg ligt. Een tentoonstelling waar niet slechts werken getoond zouden worden, maar waar de ruimte zelf op mag gaan in de tentoonstelling. Een extra inspiratie voor de makers en extra beleving voor de bezoekers.
Na een korte wandeling liepen we tegen een groot historisch pand in het centrum van Oranienbaum, op slechts 150 meter van het Slot. Het was oud en stond pal op een drukke kruising, was na jaren leegstand verwaarloost en overwoekerd; door de ramen zagen we binnen allerlei in slaap gevallen meubels en gebruiksvoorwerpen. Eenmaal over de tuinmuur binnengeklommen, bleek het complex ook nog twee zijvleugels te bevatten met talloze kamers en hokjes, plus een paar schuren, en daartussen een besloten binnenhof. Daar bleek trouwens in al die jaren, zonder dat iemand dat had gepland of aangeplant, een heus berkenbos gegroeid, spontaan uit aangewaaide zaden.
Alsof het zo moest zijn bleek het pand voor een habbekrats te koop. De burgemeester van Oranienbaum was erg enthousiast over onze plannen om een galerie te beginnen in het verwaarloosde pand en bracht ons in contact met de eigenaar en een notaris. De koop was gauw gesloten, het avontuur kon beginnen. We gaven het pand de naam Ampelhaus, geïnspireerd op het stoplicht (ampel) voor onze deur, tevens het enige stoplicht in Oranienbaum.
Een jaar lang zijn we zeer regelmatig naar Oranienbaum afgereisd om het Ampelhaus geschikt te maken voor een tentoonstelling in de zomer van 2012. Geen grondige kostbare restauratie om het Ampelhaus als nieuw in oude glorie te herstellen, maar alleen dat doen wat echt nodig. En dat alles met zeer beperkte middelen en een hoop gevonden materialen uit de omgeving.
Het Ampelhaus is aan de buitenzijde opgeknapt zodat het geen dissident meer is in de stad. De binnenzijde is grotendeels in de huidige staat behouden, waarbij sporen van een vorig gebruik zichtbaar zijn gelaten. We hebben enkele elementen uit het pand gehaald om de ruimtelijkheid te vergroten en de spanning van de ruimte te vergroten. Elke ruimte is daardoor net even anders, wanden vormen een mooi palet van kleuren en sporen uit het verleden.
In de zomer van 2012 was de eerste tentoonstelling daar. Tegelijk met de opening van de tentoonstelling Dutch Design in Slot Oranienbaum, opende ook de deuren van het Ampelhaus voor de tentoonstelling ‘Use-it-Again’.
Het Ampelhaus wordt nu gebruikt als tentoonstellingsruimte en als plek voor ontwerpers om nieuw werk te maken. Een plek waar kruisbestuiving plaats kan vinden tussen Nederlandse en Duitse kunstenaars en designers. Het Pand leent zich zeer goed voor het organiseren van tentoonstellingen doordat het bestaat uit een verscheidenheid van kleine en grote ruimtes met ieder haar eigen kwaliteiten. De kelder en de zolder bieden de ruimte voor bijzondere presentaties.
Voor een impressie van het huis zoals het nu is en de tentoonstelling die plaats hebben gevonden, bezoek de website van Ampelhaus
Foto’s: Niek Wagemans | Rolf Bruggink | Gemma van Bekkum